Göz Tembelliği (Ambliyopi) Belirtileri, Teşhisi ve Tedavi Yöntemleri

Görme yeteneği insana doğuştan verilen ve beyinde gerçekleşen bir olgudur. Ancak çocukluk çağlarında ortaya çıkabilen bazı görme bozuklukları gözün işlevini tam olarak yerine getirememesine sebep olabilir.

Ambliyopi (Göz Tembelliği)

Görme işlevi her bireyin doğuştan öğrendiği ve beyinde gerçekleşen bir yetenektir. Vücutta bir çok hücre ve doku kendini yenileme özelliği gösterirken yapısının büyük bir kısmını sinir hücrelerinden oluşturan göz organı aldığı hasarlar neticesinde kendini yenileyememektedir. Ancak gözde meydana gelen bazı hastalıklar gözün zamanla keskinliğini azaltmaktadır. Genellikle çocukluk evresine ortaya çıkan bu sorun tıp dilinde ambliyopi olarak adlandırılır. Çocuklarda uygulanabilen tedavi yöntemleri erken teşhisin de katkısıyla çok daha iyi sonuçlar vermektedir. Bu nedenle çocuklarda ortaya çıkan ambliyopi vakıalarının önlenebilmesi için erken dönemde ailelerin çocuklarını göz muayenesine götürmeleri önemlidir. 

Genellikle şaşılık veya katarakt gibi sorunların akabinde ortaya çıkan bu işlev yetersizliği tedavi edilebilmektedir. Görme keskinliğindeki %20 ve üzerindeki azalış göz tembelliği olarak nitelendirilir. erken yaşlarda ortaya çıkmasına karşın dışarıdan bakıldığında kolaylıkla fark etmek mümkün olmadığından ancak detaylı göz muayenesi ile teşhis edilebilmektedir. 

Toplumumuzda görülme sıklığı %2 ile 4 arasındadır. bu oran hiç de hafife alınmaması gereken bir orandır ve erken dönemde tanı ve tedavi edilebilmesi önemlidir. Göz tembelliği tek bir gözde ortaya çıkabileceği gibi her iki gözde de görülebilir. Bu nedenle her bireyin erken yaşlardan itibaren detaylı göz kontrollerini ihmal etmemesi önem teşkil etmektedir. 

Göz tembelliğine Neden Olan Faktörler

Gözümüz yaşamımız boyunca gerek genetik faktörler ile gerekse dış etkenlerden dolayı çeşitli hastalıklarla karşılaşabilir. Bu hastalıkların tedavi edilebilmesi için en temel ilke erken teşhistir. Ancak her birey göz sağlığını kontrol altına alabilir ve dış etkenlerden kaynaklanan rahatsızlıkları önleyebilir. Göz tembelliğine sebep olan en temel etkenlerden biri ışığın kırılmasını sağlayan kornea tabakasındaki lekelenme veya şekil bozukluğu gibi sorunlardır. Bunun yanı sıra şaşılık da bu durumun ortaya çıkmasında önemli rol oynar.

Küçük yaşlarda veya doğumsal bazı sorunlar sebebiyle gelişen şaşılık veya katarakt gibi sorunlar erken teşhis edilmezse ve tedavi düzenli uygulanmazsa ambliyopi kaçınılmaz olabilir. Bu sebeple ileri yaşlarda kontrol ettirmekten ziyade erken yaşlarda kontrol ettirmek çok daha önemlidir ve tedavi şansını yükseltecektir.

Ambliyopiye ileri yaşlarda sebep olan en önemli etken ise göz kapağı düşüklüğüdür. Göz kapağın düşüklüğü nadiren çocukluk yıllarında da ortaya çıkabildiği gibi genellikle ileri yaşlarda görülür ve kişinin görüş alanını kısıtladığından zamanla gözün işlevini yeterince yerine getirememesine sebep olur. Ancak göz kapağındaki bu düşüklük zamanında ilaç veya estetik operasyon ile tedavi edilmezse tembellik ilerleyebilir ve kişi ilerleyen yaşlarda kör olma tehlikesi ile karşılaşabilir. Ambliyopiye neden olan faktörlerin bilinmesi ve neden olan faktörlerin zamanında teşhis ve tedavi edilebilmesi mümkündür. 

Belirtileri ve Tanı

Ambliyopi tamamen başka rahatsızlıklar sonucunda ortaya çıkan bir hastalık olduğundan tanı aşamasında en önemlisi altında yatan sebebi teşhis edebilmektir. Bu faktörlerden en kolay fark edilebileni şaşılıktır. Özellikle çocukluk evresinde ortaya çıkan şaşılık zamanında teşhis ve tedavi edilirse tembellik gelişmeden önlem alınabilir. Burada en büyük iş velilere düşmektedir. 

Ambliyopinin gözle görülür bir belirtisi yoktur. Genellikte sol veya sağ gözde ortaya çıkar. Ancak nadir olarak her iki gözde de görülebilir. Bu durumun teşhisi için E testi adı verilen bir yöntem kullanılır. Ancak genellikle bebeklik döneminde ortaya çıkan bu durumun teşhisi oldukça zordur. 

Bireyler çoğunlukla ilk göz muayenesine 3 veya 4 yaşlarında götürülür. Bebeklik döneminde oluşmuş bir tembellik söz konusu ise teşhis için geç kalınmış olabilir. daha erken dönemde teşhis edilebilmesi için uzman sağlam olan gözü kapatarak diğer gözün reflekslerini ölçebilir. Bunun yanı sıra genelde damla ile göz bebeği büğütülerek her iki gözün de refraksiyon değerlerinin yani kırma derecelerinin ölçümü sağlanır. Bu işlem tanı için oldukça yaygın kullanılır. Bebeklerde tanı ve tedavi çok daha zordur. Genellikle çocuklarda ve bebeklerde bu hastalık doğuştan veya anne karnında gelişimini tam olarak tamamlayamamaktan kaynaklanmaktadır. Tanı koyabilmek için bebeklerde neden olan faktörlerin araştırılması gereklidir. 

Tedavi Yöntemleri

Günümüzde geliştirilen teknolojiler ile birlikte bu hastalığın tedavi yöntemleri de gelişme göstermiştir. Ancak uzun yıllardır en yaygın kullanılan tedavi yöntemi kapama tekniğidir. Özellikle çocuklarda uygulanan bu yöntem uzun vadede oldukça olumlu sonuçlar vermektedir. Bu teknikte ışık geçirmez liflerden oluşan bandajlar ile sağlam olan veya dereceleri düşük olan göz kapatılır. Tembel olan gözün çalıştırılması sağlanır. Her iki gözde de tembellik varsa bu işlem dönüşümlü olarak uygulanır. 

Ortoptik tedavi ise son yıllarda başarısını kanıtlamış yöntemlerdendir. bu çalışma bir nevi gözün fizik tedavisidir. Kapama işlemine ek olarak tembel olan gözü çalıştırıcı ortalama 40 dakikalık seanslar uygulanır. Bunun yanı sıra yine kapama tedavisine ek olarak çocuklara yönelik gözün performansını arttırıcı bilgisayar oyunları da kullanılan yöntemler arasındadır. 

Bu yöntemlerin yanı sıra Amerika’da geliştirilen ve Vision Therapy yöntemi de oldukça yaygın kullanımı olan ve olumlu sonuç veren yöntemler arasındadır. Bu yöntemde daha çok özel görüntü teknikleri kullanılarak hastanın gözünde iyileştirilmek istenen unsur üzerinde çalışmalar yapılır. Bu terapiler özellikle darbe veya kaza sonucu oluşan şaşılık sebebiyle gelişen tembellikte kullanılır. Bu çalışmalar neticesinde hastanın beynine yeniden görmeyi öğretmek hedeflenmektedir. 

Kaynaklar


Kullanıcı Yorumları ve Oyları

1 yıldız2 yıldız3 yıldız4 yıldız5 yıldız (Sizin oyunuz ilk olsun)
Loading...

Yorum ekle