Şaşılık Neden Dolayı Ortaya Çıkar ve Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gözlerin düzgün şekilde hizalanmadığı ve farklı yönlere doğru işaret ettiği görsel sorunlara şaşılık adı verilir. Şaşılık sorunun teşhis edilmesi için uzmanların detaylı şekilde testler yapması gerekir.

Şaşılık Nedir, Belirtileri Nelerdir ve Neden Ortaya Çıkar?

Şaşılık, gözün düzgün şekilde hizalanmadığı, farklı yönlere işaret ettiği kişide meydana gelen görsel bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bir göz direk olarak bakarken diğer göz iç kısma, dış kısma, yukarıya ya da aşağı doğru dönebilir. Gözün dönüşü tutarlı şekilde olabilir veya gelip gidebilir. Şaşılık özellikle çocuklar arasında sık şekilde ortaya çıkan bir durumdur. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki çocukların yaklaşık yüzde 4’ünde şaşılık vardır.  Bu sorun ailelerde olabilir ve birçok kişinin akrabalarında da mevcut olabilir. Şaşılıklarda en çok infantil ezotropya yani içe doğru kayma en sık görülen türüdür. Sorun genelde çocuklarda 2 yaş ve üstünde görülür. Bu şaşılık tipinde çocuk gözleri net bir şekilde görmeye odakladığında, gözler içeri doğru dönmektedir. Bu geçiş, bir mesafeye, yakınına veya her ikisine odaklanırken meydana gelebilir.

Şaşılık Çeşitleri

Ekzotropya yani dışa dönük bir göz şaşılık çeşitleri içinde sık görülen bir diğer tiptir. Bu sorun çoğu zaman uzaktaki nesneler üstünde yoğunlaşıldığında ortaya çıkmaktadır. Ekzotropya zaman zaman ve çocukların hayal kırıklıkları yaşadığı zamanlarda ortaya çıkar. Yetişkin kişiler bu sorunu çocuklarında parlak güneş ışığında gözlerde meydana gelen kırpma sonucu fark eder.

Şaşılık Neden Olur?

Şaşılık nedenleri birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Gözlerin kasları, bu kaslara bilgileri aktarmakta olan sinirler ve beynin hareketlerini yönlendirmekte olan kontrol merkezi sorunlarından dolayı ortaya çıkabilir. Ayrıca genel sağlık sorunlarından kaynaklı ve gözlerde meydana gelen yaralanmalardan dolayı da gelişebilmektedir. Şaşılığın gelişmesi konusunda var olan risk faktörleri arasında;

Aile geçmişi; çocukların anne, baba ve kardeşlerinde var olan sorunlar diğer çocuklarda da ortaya çıkabilir.

R, efractive hatası; önemli düzeyde gözden geçirilmemiş olan hiperopi kişilerde, nesneleri net şekilde görmek için göz odaklılık yapılır. Bundan dolayı şaşılık gelişebilir.

Medical şartlar; Down sendromu, serebral felç, inme veya kafa travması geçirmiş kişilerde şaşılık gelişmesi açısından büyük bir risk mevcuttur.

Accommodative ezotropy;  sıklık düzeltilmemiş olan ileri görüş nedeni ile oluşur. Gözlerde odaklanma sistemi gözlerin işaret etmiş olan noktayı kontrol eden sistem ile bağlantılıdır. Bundan dolayı görüş mesafesinde içinde olan kişiler görüntülerini netleştirmek için çok fazla odaklanma yaşarlar. Bu sorun zaman içinde gözlerin içeriye doğru dönmesine sebep olabilir. Uyumlaştırıcı ezotropya belirtileri, çift görme, yakın bir çalışma yaparken bir gözün kapanması, başın eğilmesi ya da döndürülmesi olarak karşımıza çıkar. Kişilerde gözlük desteği ile koordine sağlanmadığı zaman aralıklı ekzotropya gelişebilmektedir. Gözler görüntülenecek olan nesnenin üzerine gelebilmektedir. Aralıklı ekzotropya bulunan kişilerde baş ağrısı, okuma güçlüğü ve göz yorgunluğu ortaya çıkabilir.

Gözde Şaşılık Nasıl Anlaşılır?

Şaşılık nasıl anlaşılır kapsamında sorun olan kişinin bir optımetrist tarafından kapsamlı şekilde muayene edilmesi bulunur. Sorunun yapılacak olan testi gözlerin nasıl taşındığı ve nasıl odaklandığına bakılarak aşağıdaki detayları içermektedir.

  • Hastaların geçmiş öyküleri; uzan bu kapsamda hastanın aile geçişi ile alakalı detaylı sorular soracaktır. Ayrıca uzan çevresel etkenleri, kullanılan ilaçları ve genel sağlık durumunu da not eder.
  • Görme keskinlikleri; uzmanlar gözlerin ne düzeyde etkilendiğini belirlemek adına keskinliği ölçer. Testin yapılması için uzak ve yakından okuma yaptırılır. Göre kesinlikleri 20/40 tarzında kesir bir sayı ile ifade edilir. Üst rakam testin yapılacağı standart olan uzaklıktır. Alt rakam 20 metrelik uzaklıktan okunacak olan rakamın boyutudur.
  • Refraksiyon; refraksiyon sorunları telafi etmek adına gereken lens gücünü belirlemek adına uygulanır.
  • Odaklanma ve hizalama testi; gözlerin ne düzeyde odaklandığını, nasıl hareket ettiklerini ve birlikte nasıl çalıştıklarını belirlemek adına yapılır.
  • Göz sağlığını inceleme; şaşılığın belirlenmesi adına gözlerin iç ve dış kısımları detaylı şekilde uzman tarafından muayene edilir.

Bu testler sayesinde elde edilecek olan tüm bilgiler, hastanın diğer bilgileri şaşılık ile alakalı durumun var olup olmadığını belirler. Uzman klinik muayenesi ve test sonuçlarını detaylı şekilde inceledikten sonra teşhis koyar.

Tedavi Yöntemleri

Şaşılık olan kişilerde göz uyumu ve koordinasyonunu en doğru şekilde iyileştirmek için farklı tedavi seçenekleri bulunur. Bu tedaviler içinde;

  • Gözlükler ya da kontakt lenslerin kullanımları; bazı kişiler için ihtiyaç duyulan tek tedavi bunların kullanımları olabilir.
  • Prizma lensleri; özel lenslerin prizma gücünü kullanmak adına reçete edilir. Prizmalar gözlere girecek olan ışığın değişmesine olanak sağlar. Nesnelerin görüntülenmesi için gözün ne düzeyde dönüşmesi gerektiğini azaltır. Bazı durumlarda prizmalar göz çevirmeyi ortadan da kaldırabilir.
  • Görme terapisi;göz doktoru gözlerdeki koordinasyonu ve göz odaklanmayı geliştirmek adına yapılandırılmış bir görsel aktivite programı önerebilmektedir. Görme ile alakalı tedavi gözleri ve beyni birlikte daha etkili bir şekilde çalışmak üzere eğitir. Göz egzersizleri, gözlerdeki hareketler, gözde odaklama ve göz takımı ile ilgili sorunlara yardımcı olabilir. Ayrıca göz ile beyin arasındaki bağlantıyı da güçlendirir. Tedavi gözlükçüden alınacak olan gözlükler ile de yapılabilir.
  • Göz kasları ameliyatı; ameliyatlar göz çevresinde bulunan kasların uzunluğunu ya da konumunu değiştirebilmektedir. Göz kasları ameliyatı olan hastalar, göz koordinasyonunu iyileştirmek, gözlerin tekrar hizalanmasını önlemek adına görme terapisine ihtiyaç duyulur. Ameliyat genelde ileri düzeyde sorunlarda tercih edilen bir tedavi uygulamasıdır.

Kaynaklar


Kullanıcı Yorumları ve Oyları

1 yıldız2 yıldız3 yıldız4 yıldız5 yıldız (Sizin oyunuz ilk olsun)
Loading...

Yorum ekle