Prematüre retinopatisi nedir, belirtileri ve tedavisi nasıldır?
Prematüre retinopatisi, bebeklerde görülen bir göz hastalığıdır. Retina damarlarının gelişim bozukluğu ile seyreden bir hastalıktır. Bu hastalığın belirtileri, nedenleri ve tedavisi hakkındaki tüm bilgiler sizler için derledik.
Prematüre retinopatisi, bebeklerde görülen bir göz hastalığıdır. Erken doğum olan bebeklerde ve düşük doğum ağırlığı olan bebeklerde çok sık rastlanan bir hastalıktır. Bu hastalıkta retina damarlarındaki bozulma sonucu bebeklerde körlüğe kadar ilerleyebilen bir hastalıktır. Körlüğe neden olması çocukluk dönemlerinde olur.
İçindekiler
Prematüre retinopatisi nedenleri
- Prematüre doğum
- Düşük doğum ağırlığı
- Oksijen Tedavisi
- Hiperkarbi ( Arter içerisindeki oksijen miktarının fazla olması)
- Vitamin E
- Kan değişimi (Transfüzyon)
- Işık etkisi
- Genetik Faktörler
- Enfeksiyonlar
Prematüre retinopatisi nedenleri arasında prematüre doğum görülmektedir. Normal doğan bebeklerde retinal kan damarlarının gelişimi doğumun dördüncü haftasından sonra başlar. Nazal retina 36. haftada başlarken, temporal retina ise 40. haftada tamamlanır. Normal doğan bebeklerde bu şekilde gelişen bir retinal damarlanma vardır. Ancak prematüre bebeklerde ne kadar erken doğum varsa o kadar eksik retina gelişimi vardır.
Prematüre doğan bebeklerde oksijensiz kalmaya bağlı ya da erken doğduğu için solunum sıkıntısı çektiği için gereğinden fazla oksijen almasında dolayı retina damarların gelişimi durur. Vasküler endotelyal büyüme faktörü bu evrelerde devreye girer. Prematüre doğan bebeklerde çeşitli metabolizma artışı sağlayan olaylar nedeniyle bebekte hipoksi (yetersiz oksijen alma) başlar. Bu da retinanın tekrardan damarlanmasına yol açar. Bu sırada dereye tekrar giren vasküler endotelyal büyüme faktörü damarlanmanın düzenli olmasını sağlar. Eğer damarlanma da bir sıkıntı olmaz ise prematüre retinopatisi geriler. Ancak damarlanma düzenli olmazsa ilerleyici prematüre retinopatisi gelişir.
Prematüre retinopatisi hastalığının sınıflandırılması
Prematüre retinopatisi hastalığında evrelere göre tedavi uygulanmaktadır. Hastalık akut ve kronik olarak ikiye ayrılır. Akut evrede vasküler proliferasyona göre evreler göz önünde bulundurulur. Hastalığın ilerleyen evrelerinde daha iyi sonuçlar veren tedaviler uygulanmaktadır. Bu sınıflandırma şöyledir;
Vasküler Proliferasyona Göre Evreler
- Evre 1: Demarkasyon hattı; vasküler ve avasküler retinayı birbirinden ayırır.
- Evre 2: Sırt (ridge); hacmi olan yüzeyden kabarık yapı.
- Evre 3: Sırtta ekstraretinal fibrovasküler proliferasyon başlaması.
- Evre 4: Subtotal retina dekolmanı.
- Evre 5: Total retina dekolmanı.
Kronik prematüre retinopatisi: akut fazdaki hastaların %20’si kronik döneme ilerler. Klinik bulguları erken dönemde miyopi (uzağı görememe) ve periferal retinada pigmenter değişiklikler ile başlayıp ilerleyen evrelerde vitreoretinal fibrozis, arka kutupta çekintiler, ileri evrede retina dekolmanı (yani yırtılmalar ya da delikler) ve lens arkasında tam fibrovasküler doku halkası şeklinde kendini gösterir.
Prematüre Retinopatisi Tedavisi
Hastalıkta tedavi genel olarak 3 ayrılmaktadır. Bunlar; durdurucu tedaviler, düzeltici tedaviler ve profilaktik tedavilerdir.
Profilaktik tedavi; bu tedavi yönteminde amaç hastalığın ilerleyen seviyede büyümesine engel olmak ya da hastalığın gelişmesini durdurmaktır. Bu tedavi yöntemi 1954 yılından beri uygulanmaktadır. Hastalığın oksijen ile ilişkisinin önemli olduğu vurgulanmış ve oksijen kullanımı ile tedavide önemli yerlere gelinmiştir.
Oksijen tedavisi ile hastalıkta meydana gelen hücresel bozuklukların düzeldiği gözlenmiştir. Hatta bebeklerde oksijen sıkıntısını azaltması amacıyla sürfaktan kullanımlarına başlanmıştır. Bazı çalışmalarda sürfaktan kullanımına yer verilse bazılarında hiç değinilmemiştir. Sürfaktan, akciğerin alveollerindeki yüzey gerilimi azaltıp oksijen taşınmasını kolaylaştıran bir maddedir.
Tedavide ilk yıllarda E vitamini kullanılmış olsa da sonraki yıllarda E vitaminine bağlı olarak artan sıkıntılar göz önünde bulundurulmuş ve kullanımına son verilmiştir.
Durdurucu Tedavi; bu tedavi yönteminde ise hastalığın ciddi sıkıntıları baş göstermesi durumunda ilerlemesini önlemek amacıyla bazı tedavi yöntemleri kullanılır. Kriyoterapi veya lazer fotokoagülasyon tedavisi ile yapılır. Kriyoterapi tedavisi lokal, topikal ya da genel anestezi altında gerçekleştirilen bir tedavi yöntemidir. Lazer fotokoagülasyon tedavisi Kriyoterapiden daha iyi sonuçlar ortaya koyduğu için günümüzde daha çok tercih edilen tedavi yöntemidir.
Düzeltici Tedavi; Dekolman cerrahisi, Skleral çökertme, Vitreoretinal cerrahi gibi cerrahi tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Hastalığın tedavisinde en önemli unsur göz doktorunuzla birlikte uyum içerisinde olmanızdır.
Kaynaklar
- http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/tez/pdf/goz/dr_nilufer_zorlutuna_kaymaz.pdf
- http://www.dicle.edu.tr/Contents/025d251c-fd88-487f-ba15-9dda17453073.pdf
- http://docplayer.biz.tr/3405044-Premature-retinopatisi.html
- http://sakur.uludag.edu.tr/dosya/FR-HYE-04-314-21.pdf
- http://www.neonatology.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/premature_retinopatisi_rehberi.pdf